امروزه بیشتر از 500 شرکت، مشغول تولید قطعات خودرو هستند که در بین آن ها چند شرکت معروف به تولید و عرضه قابل توجه قطعات ضروری صنعت خودروسازی پرداخته آن که در ادامه مطلب به معرفی آن ها می پردازیم. در دو روز گذشته، طبق گفته های رسانه خبرگزاری، قطعه ساز بزرگ، ایران خودرو را گروگان گرفته که این اتفاق همه را در شک و حیرت انداخته است. گفته شده هست که این قطعه ساز بزرگ، در تامین قطعات ایران خودرو با به وجود آوردن انحصار، در بعضی زمان های خاص دستور توقف تامین قطعه، رشوه گرفتن از ایران خودرو و توقف خط های تولید ماشین را می کرد.
مالک شرکتی، مالک این شرکت قطعه سازی می باشد که به طور انحصاری، تهیه سیستم های سوخت رسانی ماشین برا بر عهده دارد. اما در روزهای گذشته، با توقف تامین قطعات سوخت رسانی، ضربه خود را به صنعت خودروی کشور وارد کرد. هم اکنون به همراه برادرزاده و فرزند خود، از سهام داران اصلی و مهم ایران خودرو است.
در این مطلب قصد داریم به معرفی چند نمونه از شرکت های معروف در زمینه تولید قطعات خودرو بپردازیم.
شرکت های تولید قطعات خودرو که در دنیا شناخته شده اند، عبارتند از: لوازم یدکی ایران خودرو (ایساکو)، گروه تولیدی و صنعتی پارسیان ترمز، شرکت های ایرکا، گروه بازرگانی الما، شرکت ولئو، شرکت امیرنیا صنعتی و تولیدی، سامفر، طوس واشر، دنسو و شرکت ان جی کا ژاپن و…
شرکت صنایع تولیدی کروز
همان طور که بیان کردیم، امروزه بیش از 500 شرکت در راستای تولید قطعات ماشین برای صنعت خودروسازی کشور، در حال فعالیت هستند. در بین آن ها چند شرکت وجود دارد که جزء بهترین و معروف ترین شرکت ها، تامین کننده قطعه های اصلی و مهم خودرو اند.
یکی از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو، صنایع تولیدی کروز است که از سال 1361 فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرد و اکنون از 3 کارخانه برخوردار می باشد. شرکت صنایع تولیدی کروز در سال 97، در لیست 100 شرکت بهتر ایران در بیست و یکمین سال همایش سازمان مدیریت صنعتی، خود را جای داد.
این شرکت سالانه تقریبا 2000 میلیارد تومان به شرکت ایران خودرو و 1000 میلیارد تومان به شرکت خودروسازی سایپا، قطعه می فروشد. در شرکت کروز قطعه هایی نظیر قطعات تزئینی، قوای محرکه، چراغ، آینه، سیستم تهویه، بردهای الکترونیکی، سوئیچ و کانکتور، دسته سیم و … تولید می شود. از زیر مجموعه های کروز می توان به دو شرکت گسترش صنعت رانه و ایسکرااتوالکتریک اشاره کرد که هر کدام از آن ها در تولید قسمت های مختلف قطعات خودرو، مشغول به کار هستند. شرکت کروز دارای شرکای تجاری مانند، شرکت آلمانی، شرکت چینی و کره جنوبی می باشند.
طبق گفته بانک مرکزی، این شرکت در سال 97 از فروردین تا اردیبهشت ماه جاری، برای وارد کردن قطعه و مواد اولیه ضروری و مهم صنعت قطعه سازی، 96 میلیون و 76 هزار دلار ارز دولتی، دریافت کرد. در بین شرکت ها، کروز موفق به گرفتن بیشترین ارز دولتی برای تولید قطعات خودرو شده است. به همین ترتیب می توان گفت، در صنعت قطعه سازی، انحصاری که وجود دارد، باعث شده نظم بازار خودرو و صنعت خودروسازی برهم بخورد.
سازه گستر سایپا جزء دومین شرکت های تولید قطعات خودرو
بعد از شرکت کروز، سازه گستر سایپا فعالیت خود را در زمینه تولید قطعات مورد نیاز صنعت خودروسازی، شروع کرد. این شرکت قطعاتی مانند، تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، ابزار کنترل و پانل وسایل نقلیه موتوری، قطعه های سیستم تعلیق ماشین، فرمان و ترمز خودرو و… را تولید می کند و یکی از بزرگ ترین زیرمجموعه خودروسازی سایپا، محسوب می شود.
این شرکت معروف به خاطر این که فروش محصولات آن بیش از 6 هزار میلیار تومان است و درآمد بالایی دارد، در سال 96، جزء 100 شرکت برتر ایران، رتبه بیست و هفتم را کسب کرد. طبق آمار بانک مرکزی، شرکت سازه گستر سایپا، در سال 97 از فروردین تا اردیبهشت ماه جاری، 11 میلیون و 445 هزار دلار ارز دولتی به منظور وارد کردن قطعه و مواد لازم صنعت خودروسازی، دریافت کرد. در سال 97، معصوم نجفیان به عنوان مدیر عامل برتر جهادی، برای شرکت سازه گستر سایپا، انتخاب شد.
شرکت های تولید قطعات خودرو، ایساکو
این شرکت در سال 1356 افتتاح شد. از فعالیت شرکت ایساکو، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فروش، خرید و واردات و صادرات انواع ماشین سواری
به تمام محصولات ایران خودرو و شرکت هایی که تابع آن هستند، بعد از فروش خدماتی را ارائه می دهد
معاملات بازرگانی و غیر بازرگانی انجام می دهد
با مشارکت افراد داخلی و خارجی و یا بدون آن ها، شرکتی را افتتاح می کند
هر عملیاتی که سودآور باشد، انجام می دهد
بیشتر از 99/99 دصد سهام شرکت ایساکو، متعلق به ایران خودرو است.
شرکت پارسیان ترمز
از شرکت های تولید قطعات خودرو که در جهان معروف و شناخته شده است می توان به پارسیان ترمز اشاره کرد. این شرکت 50 سال سابقه دارد و هدف آن، تولید کردن انواع لنت ترمز دیسکی کفکشی، ماشین های سواری سنگین، بر اساس استاندارد های مدرن جهان و تحت لیسانس شرکت آلمان با برند به نام TEXTAR است. محصولات شرکت پارسیان، با استاندارهای روز دنیا بوده و از کیفیت بالایی برخوردار اند و از طرفی عملکرد و قیمت خوبی نیز دارد.
گروه بازرگانی الما
یکی از محبوب ترین شرکت های تولید قطعات خودرو، الما نام دارد که در سال 1379، کار خود را در جهت آماده و تولید لوازم یدکی ماشین، شروع کرد. تا به الان شرکت الما، موفقیت های بزرگی رسیده است. در سال 1394، قطعات خودرو را با اسم تجاری الما، ساخت و توزیع کرد تا بتواند سطح فعالیت خود را رونق ببخشد و رضایت مشتریان و مدیران فروش را به دست آورد. در این زمان به خاطر توزیع قطعات با بسته بندی مناسب، مقاوم و با کیفت، تحویل سرموقع به یکی از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو تبدیل شد.
گروه بازرگانی الما به دلیل اینکه قطعات خودرو را از بر اساس استانداردهای دنیا و از کارخانه های مشهور، عرضه می کرد، خیلی سریع موجب پیشرفت شرکت شد.
ولئو فرانسه، شرکت تولید قطعات خودرو
در سال 1923، در شهر اطراف پاریس، با تولید لنت ترمز و کلاچ در کارگاهی کوچک، این شرکت کار خود را شروع کرد. با گذشت 90 سال، شرکت ولئو به منظور شریک بزرگ برای خودروسازان دنیا، تاسیس می شود. جالب است بدانید که شرکت ولئو در 29 کشور در حال فعالیت است. شرکت ولئو، در کشور کره جنوبی در سال 1988، برای تامین کردن قطعات خودروسازان آسیا، خاورمیانه و جنوب آمریکا، گروه کارخانه های خود را با اسم PHC VALEO، افتتاح کرد. و اکنون در کشور کره جنوبی به یکی از بزرگ ترین و بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو، تبدیل شده است. اکنون شرکت ولئو، 124 کارخانه، 35 مرکز توسعه، 16 مرکز تحقیق و نیز 12 سایت توزیع دارد. در 29 کشور دنیا، هم اکنون، هفتاد و چهار هزار رو هشتصد نفر، در این شرکت معروف، مشغول به کار هستند.
از محصولات شرکت ولئو می توان به قطعات کلاچ، سیستم های ترمز، سرد کننده موتور، کنترل خطی، برق، برف پاک کن، کنترل داخلی، کنترل و تهویه هوا و چراغ ها، اشاره کرد.
ایرکا، شرکت های تولید قطعات خودرو
شرکت سهامی عام ایرکا پارت صنعت و شرکت سهامی خاص ایرکا پارت پویا، دو گروه این شرکت هستند.
شرکت سهامی عام ایرکا پارت صنعت
این شرکت در سال 1360 افتتحاح شد. کاربراتور، واتر پمپ، اویل ماژول، دریچه هوا، مانیفولد هوا، اویل پمپ و… محصولاتی هستند که توسط شرکت سهامی عام ایرکا پارت صنعت، تولید می شود.
از قدیمی ترین و معروف ترین قطعه سازان در ایران، می توان به این شرکت اشاره کرد. برای خط های تولید خودروسازان کشور، این شرکت قطعات اصلی را می سازد. از جمله این شرکت ها عبارتند از: شرکت ساپیا، ایران خودرو، رنوپارس، زامیاد.
این شرکت سازنده قطعات یدکی در ایران نیز می باشد. از خصوصیات شرکت سهامی عام ایرکا پارت صنعت، می توان مواردی نظیر، کیفیت بالا، هزینه قابل رقابت و تحویل به موقع کالا، را نام برد.
شرکت سهامی خاص ایرکا پارت پویا
در سال 1385 این شرکت تاسیس شد و تا به الان توانسته بازار قطعات یدکی شرکت های سایپا، ایران خودرو و رنوپارس را بیشتر کند. در خیابان اکباتان تهران، در سال 1388 شرکت سهامی خاص ایرکا پارت پویا، فروشگاه و نمایشگاه مرکزی خود را تاسیس کرد. این شرکت ارتباط مستقیمی با مشتریان برقرار می کند و به همین خاطر به خوبی توانایی پاسخ به نیازهای آن ها و تحویل به موقع کالا و همچنین خدمات بعد از فروش محصول، را دارد.
شرکت امیرنیا
از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو می توان به امیرنیا اشاره کنیم که در سال 1369 در شهر تبریز به منظور کمک به پیشرفت صنعت ایران، شروع به کار کرد. فعالیت شرکت تولیدی صنعتی امیرنیا، در تولید و عرضه انواع قطعات سیستم فرمان و تعلیق، است. امیرنیا امروزه در خاورمیانه به یکی از بهترین و معروفت ترین شرکت های تولید کننده پیشرو قطعات یدکی ماشین تبدیل شده است. از علل های آن می توان به مواردی مانند گسترش زیاد محصولات، کیفیت برتر، هزینه خوب و مناسب در کنار مطالعات مشتری محور، اشاره کرد. محصولاتی که توسط شرکت تولیدی و صنعتی امیرنیا، ساخته می شود، بر اساس استاندارد های روز دنیا است. از جمله این استانداردها، خودروسازی ژاپن، انجمن ماشین آمریکا، استاندارد ملی ایران و… هستند.
شرکت سامفر از شرکت های تولید قطعات خودرو
یکی دیگر از معروف ترین شرکت های تولید قطعات خودرو، سامفر است که در بازارهای داخلی و خارجی به تولید و طراحی سوئیچ های متنوع و سنسورهای الکتریکی و مکانیکی با کیفیت برتر و بالا، فعالیت می کنند. این شرکت در راستای بهبود مستمر و رضایت مندی مشتری، موفق به گرفتن گواهینامه ها و تاییدیه های متنوع از مرکز های پژوهشی و علمی و نیز بین المللی، شده است. از توانمندی های این شرکت در قسمت تحقیق و توسعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به وسیله بومی سازی تکنولوژی ساخت، تولید و عرضه کالا را با به وجود آوردن مزیت رقابتی ایجاد و ارائه می شود طبق استانداردهای بین المللی و خواسته و نیاز مشتریان، مهندسی معکوس و مجدد، طراحی و تکوین صورت می گیرد بر اساس خواسته های مشتریان و استانداردهای بین المللی، تمامی تجهیزات تولید، آزمایشگاهی و تست، طراحی و ساخته می شوند به منظور طراحی محصول، دستگاه های تولید و تست، دانش فنی لازم و ضروری را به وجود می آورند به وسیله دانش روز، خط های تولید را بهینه سازی می کنند در زمینه طراحی محصول، به عنوان شرکت دانش بنیان صنعتی، فعالیت دارند
شرکت طوس واشر
انواع واشرجات ماشین های سبک و سنگین توسط شرکت طوس واشر تولید می شود که فعالیت خود را در سال 1359 آغاز کرد و جزء بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو در جهان به شمار می آید. واشر منیفولد اگزوز، واشر سرسیلندر، انواع محافظ حرارتی و انواع واشرهایی که در موتور خودرو استفاده می شود، توسط شرکت طوس واشر تولید و ارائه می شود.
در سال 1363 این شرکت به منظور توسعه بیشتر و تولید محصولات بهتر و باکیفیت، موفق به کسب تاسیس کارخانه و موافقت اصولی شد. بعد از دریافت مجوزهای ضروری، تولیدات محصولات صنعتی خود را به مدرن تعویض کرد. در سال 1372 اقدام به تاسیس شرکت با نام خود، طوس واشر کرد و به فعالیت خود ادامه داد.
شرکت های ساپکو، ایران خودرو، مگاموتور، ایدم و ایساکو از مشتریان عمده این شرکت به شمار می آیند.
دنسو از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو
انواع قطعات اتومبیل ها، کامیون ها و ماشین آلات سنگین، توسط شرکت دنسو تولید و ارائه می شود. این شرکت در سال 1949 به اسم نیپون دنسو فعالیت فعالیت را آغاز کرد و در سال 1996 نام آن به دنسو تغییر یافت که در شهر کاریا، آیچی ژاپن، دفتر مرکزی آن قرار دارد. از زیر مجموعه گروه تویوتا می توان به شرکت دنسو اشاره کرد که در سال 2010 جزء بزرگ ترین شرکت های دنیا، در رتبه 232 در فهرست فورچون جهانی 500 قرار گرفت. اکنون این شرکت 184 شرکت تابع و زیرمجموعه دارد که 68 شرکت آن در کشور ژاپن، 34 شرکت در آمریکا، 48 شرکت در آسیا- اقیانوسیه و 34 شرکت در اروپا است.
شرکت ان جی کا ژاپن
این شرکت با 82 سال سابقه یکی از معروف ترین شرکت های تولید قطعات خودرو به شمار می آید. در شهر ناگویای ژاپن، در سال 1934 اولین شمع موتور توسط این کارخانه تولید شد. این شمع ها برای انواع متنوع ماشین ها تولید شده که از مزیت ها و خصوصیاتی نظیر بالا بودن قدرت و سرعت، مصرف کردن سوخت مناسب، استارت سریع و راحت، به کارگیری تکنولوژی تازه و طول عمر بالا را دارا است. این شرکت طبق تکنولوژی های بالای خود موفق به تولید انواع متنوع شمع های موتور سیکلت ها، ماشین های چمن زنی و اره موتوری، قایق های موتوری، ماشین های مسابقه و خودروهای سواری وانت، شده است. بیش از 1000 نوع شمع مختلف توسط شرکت ان جی کا ژاپن تولید و ارائه می شود که در کل دنیا شناخته و معروف است.
شرکت بوش
یکی دیگر از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو، بوش متعلق به کشور آلمان است که توسط رابرت بورش در اشتو تگارت آلمان در سال 1886 به منظور تولید و عرضه قطعات اولیه مورد نیاز صنعت خودروسازی، افتتحاح شد و توانست بهترین برند جهان را به خود اختصاص دهد. سیستم های گازوئیل و دیزل، باتری، سیستم های توربو شارژ، سیستم های مربوط به فرمان ماشین، سیستم کنترل شاسی و مالتی مدیا، در این شرکت تولید و ارائه می شود. شرکت بوش در سال 2015، توانست به مقدار 44 میلیون و 825 هزار دلار، کالاهای خود را به فروش برساند.
کمپانی مگنا
یکی دیگر از بزرگ ترین و معروف ترین شرکت های تولید قطعات خودرو، کمپانی مگنا متعلق به کشور کانادا است. این کمپانی با چند شرکت همکاری دارند که شامل فولکس واگن و تویوتا، جنرال موتورز، ب ام و، کرایسلر، تسلا و فورد می باشد. در شرکت کمپانی مگنا قطعات و کالاهایی مثل صندلی، سیستم های الکتریکی، آینه، قسمت های محرک و قطعات تزئینی ماشین، تولید و عرضه ک شود. این کمپانی توانسته به مبلغ 32 میلیون و 134 هزار دلار، در سال 2015، محصولات خود را به فروش برساند. به همین ترتیب رقابت سختی بین کمپانی مگنا و شرکت دنسو به وجود آمده است.
شرکت آلمانی کانتیننتال
این شرکت به تولید تایر در جهان مشهور شده است. فعالیت این شرکت آلمانی بر روی ساخت قسمت های الکتریکی، سیستم های ایمنی و ترمز، متعلقات شاسی و قسمت های محرک، می باشد. شرکت کانتیننتال توانسته در سال 2015 به مبلغ 31 میلیون و 480 هزار دلار، قطعات خود را به فروش برساند. امروزه این کمپانی به یکی از بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو، تبدیل شده است.
کمپانی هیوندای موبیس
یکی از معروف ترین شرکت های تولید قطعات خودرو، کمپانی هیوندای موبیس بوده که از زیر مجموعه های خودرو سازی هیوندای کره جنوبی به شمار می آید. شرکت کمپانی هیوندای موبیس در سال 1972 فعالیت خود را آغاز کرد و توانست در بین بهترین تولید کنندگان قطعات خودرو، قرار بگیرد و شناخته شود. در این شرکت تولیداتی مانند، قطعات و تزئینات داخلی، لامپ ال ای دی، سیستم های هیبرید، کیسه هوا، انواع سنسورها و… صورت می گیرد. 26 میلیون و 262 هزار دلار در سال 2015، این شرکت توانسته محصولات و قطعات تولیدی خود را به فروش برساند.
آیسین، شرکت های تولید قطعات خودرو
کمپانی آیسین قطعه ساز ژاپنی بوده که قسمتی از آن به شرکت تویوتا متعلق است. این شرکت مهارت و تخصص خیلی بالایی در تولید گیربکس دارد. ساخت سیستم های الکتریکی، شاسی، سیستم های ترمز و قطعات پیشرانه پیشرانه این شرکت انجام می شود. شرکت آیسین توانسته به میزان 25 میلیون و 904 هزار دلار در سال 2015، محصولات خود را به فروش برساند.
شرکت ZF
این کمپانی آلمانی مهارت بالا و تخصص کافی در زمینه تولید گیربکس ماشین را دارد. علاوه بر آن، ساخت سیستم های فرمان، تعلیق و ایمنی و متعلقات شاسی در این شرکت صورت می گیرد. شرکت ZF در سال 2015 توانسته قطعات تولیدی مورد نیاز خودرو را به مبلغ 29 میلیون و 518 هزار دلار به فروش برساند و امروزه به یکی از برترین شرکت های تولید قطعات خودرو تبدیل و شناخته شده است.
شرکت فاورسیا
یکی دیگر از بهترین و برترین شرکت های تولید قطعات خودرو، فاورسیا متعلق به کشور فرانسه است. در این شرکت تولید و ساخت، سیستم های مرتبط با آلایندگی خودرو، سیستم های الکتریکی و تجهیزات داخلی ماشین، صندلی و قطعات مربوط به آن، انجام می شود. این شرکت توانسته مبلغ 22 میلیون و 967 هزار دلار را در سال 2015 از فروش قطعات تولیدی خود، به دست آورد.
شرکت های تولید قطعات خودرو، جانسن
این شرکت مهارت و تخصص کافی در ساخت صندلی و قطعات آن دارد. علاوه بر آن شرکت جانسن به تولید کالاهایی نظیر سیستم های الکتریکی ماشین و باطری نیز می پردازد. در سال 2015، مقدار فروش قطعات تولیدی این شرکت به مبلغ 20 میلیون و 70 هزار دلار بوده است.
شرکت لیر
شرکت لیر مثل جانسن، مهارت و تخصص بالایی در تولید صندلی و متعلقات آن را دارد. علاوه بر آن در این شرکت، ساخت سیستم های الکتریکی ماشین نیز صورت می گیرد. درآمد فروش محصولات این شرکت در سال 2015، به مبلغ 18 میلیون و 211 هزار دلار بوده است. امروزه شرکت لیر هم در میان برترین شرکت های تولید قطعات خودرو قرار گرفته است.
شرکت ماریلی، بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو
این شرکت واقع در توکیوی ژاپن بوده و از 60 هزار کارمند، برخوردار است. این شرکت در 24 کشور، مشغول به کار است. شرکت ماریلی تامین کننده قطعات خود و نیز قطعات مورد نیاز ماشین می سازد. در سال 2019 درآمد این شرکت به میزان 16 میلیارد دلار رسیده و به یکی از معروف ترین و بزرگ ترین شرکت های تولید قطعات خودرو، شناخته شده است
بهترین شرکت های تولید قطعات خودرو، گودیر
این شرکت آمریکایی، در سال 1898 مشغول به کار شده و نیز مهارت و تخصص کافی در تولید لاستیک ماشین را دارد. دفتر مرکزی این شرکت واقع در اکرون آمریکا می باشد. شرکت گویر دارای 47 مرکز تولید و 1.1 هزار مرکز خدمات تایر و ماشین، است. این شرکت توانسته در سال 2019 درآمدش را تقریبا به 15 میلیارد دلار برساند و به یکی از بزرگ ترین و مشهور ترین شرکت های تولید قطعات خودرو تبدیل شود.
زمانی که سوار ماشین خود می‌شویم، آن را مانند خانه خود می‌پنداریم. همین موضوع باعث میشود تا اقدام به خرید لوازم کاربردی خودرو کنیم و محیط ماشین را به محیطی زیبا و راحت تغییر دهیم. راحتی ما در داخل خودرو نه تنها به سلامت جسمانی ما منتهی میشود بلکه آرامش روحی و آسودگی ما در مواقع تنش‌زا مانند ترافیک‌های آزاردهنده نیز فراهم میشود.
همچنین بسیار مهم است تا لوازم اضطراری داخل خودرو را تامین کنیم و از صحت و سلامت آنها اطمینان یابیم.در ادامه میخواهیم به معرفی لوازم جانبی خودرو، لوازم راحتی خودرو و موارد ضروری بپردازیم و راهنمای خرید لوازم کاربردی خودرو را ارائه دهیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
لوازم جانبی خودرو چیست؟
بعضی از وسایل در هنگام خرید تمام و کمال نیستند و تنها موارد مورد نیاز عموم را شامل میشوند. برای مثال در بسته‌بندی یک گوشی هوشمند خبری از شارژر بی‌سیم نیست. چرا که استفاده از این نوع شارژر رواج ندارد. ماشین‌ها نیز همین طور هستند.
زمانی که ماشین می‌خریم، تنها می‌توانیم از امکانات و آپشن‌های خود خودرو استفاده کنیم. به لوازمی که به طور جداگانه و در راستای رفع نیازهای خاص ما تولید و عرضه میشوند، لوازم جانبی می‌گویند. لوازم جانبی خودرو شامل موارد گوناگونی است.
لوازم جانبی ماشین‌ها میتواند شامل وسایل راحتی، تفریحی، اورژانسی، کاربردی، فرهنگی و این دست مسائل باشد. مثلا آویختن یک وسیله در قسمت آینه ماشین‌ها در کشور ما مسئله‌ای فرهنگی و رایج است. به همین علت بسیاری از افراد بعد از خرید ماشین خود، چنین آویزی را نیز به عنوان وسیله جانبی تهیه میکنند.
لوازم راحتی و نظم دهنده خودرو
لوازم راحتی خودرو
یکی از انواع لوازم جانبی خودرو وسایل راحتی و رفاهی است. وسایل راحتی خودرو به ما در سلامت جسمانی کمک میکنند و باعث میشوند در مسافت‌های طولانی احساس خستگی نکنیم. گاهی خرید لوازم کاربردی خودرو با خرید وسایل راحتی گره میخورد، چرا که این نوع وسیله‌ها به دلیل تامین آسایش به مرور زمان کاربردی و رایج میشوند.
بالش‌های طبی
بالش‌های طبی جزو لوازم راحتی خودرو هستند. این بالش‌ها به شکل‌های ویژهای ساخته میشوند تا راننده در هنگام استفاده از آنها احساس راحتی کند. استفاده از بالش‌ها در پشتی خودرو باعث میشود گردن و سر راننده تحت فشار قرار نگیرد و در بعضی از مواقع مانند مسافرت‌های طولانی سر و گردن استراحت کند. این مورد به راننده‌های ماشین‌های باری به شدت توصیه میشود.
این راننده‌ها که مدام در جاده‌ها به سر می‌برند می‌توانند بالش‌های طبی را تهیه کنند و هنگامی‌که احساس خستگی کردند، سر خود را روی بالش و پشتی بگذارند. این کار در آینده از صدمات جبران‌ناپذیری مانند آرتروز گردن جلوگیری میکند.
پشتی‌های طبی
علاوه بر بالش‌های طبی، پشتی‌های طبی نیز در بازار موجود هستند. رانندگان می‌توانند این پشتی‌ها را تهیه کنند و آنها را به پشتی اصلی ماشین ببندند. این کار باعث میشود تا بخش گودی کمر پر شود و راننده احساس راحتی کند.
البته نباید به هر نوع پشتی طبی اطمینان کنید بلکه باید در خرید لوازم کاربردی خودرو دقت لازم را به کار ببندید. تنها خرید لوازم راحتی خودرو که نشان استاندارد و تاییده پزشکان دارد توصیه میشود.
عرق‌گیرها
عرق‌گیرها نیز جزو لوازم راحتی خودرو هستند. با استفاده از عرق‌گیر پشتی یا گردن، میتوانید از مشکلات ناشی از عرق بیش از حد جلوگیری کنید. سرد شدن عرق به استخوان‌های شما آسیب می‌زند اما اگر از عرق‌گیر استفاده کنید، عرق بلافاصله جذب میشود و دیگر آسیبی شما را تهدید نخواهد کرد. در هنگام تهیه عرق‌گیر، حتما به جنس آن توجه کنید و از نبود عوامل حساسیت‌زا مطمئن شوید.
معرفی لوازم اضطراری داخل خودرو
خرید لوازم کاربردی خودرو مانند لوازمی که برای مواقع اورژانسی تهیه میشوند، بسیار مهم است. معمولا سازندگان خودرو بخشی از این لوازم را از همان ابتدا به شما ارائه می‌دهند اما این مورد قابل اکتفا نیست و باید بیشتر به آن توجه کرد. بنابراین به معرفی لوازم اضطراری داخل خودرو می‌پردازیم که هر راننده‌ای باید آنها را داشته باشد.
کپسول اطفا حریق
داشتن کپسول اطفا حریق کوچک و دستی از جمله لوازمی است که باید در هر ماشینی وجود داشته باشد. کپسول آتش‌نشانی نباید در ابعادی باشد که وزن ماشین شما را زیاد کند اما داشتن یک کپسول کوچک میتواند مفید و در مواقع اضطراری، به عنوان یک عنصر نجات‌بخش عمل کند.
قفل فرمان
خرید قفل فرمان نیز مورد مهمی است. اگر از وضعیت امنیتی ماشین خود نگران هستید و نمی‌دانید چطور میتوانید امنیت آن را تامین کنید، ما در اولین اقدام، خرید لوازم کاربردی خودرو یعنی قفل فرمان را پیشنهاد میکنیم. در واقع تهیه و نصب آژیر ضدسرقت گاهی بی‌فایده و حتی گران است اما اگر از قفل فرمان استفاده کنید، احتمال سرقت بسیار کاهش پیدا میکند.
توصیه نهایی
درست است که به عنوان راننده انتخاب‌های زیادی برای خرید لوازم کاربردی خودرو دارید اما مهم‌ترین موارد در این مطلب ذکر شدند. اگر می‌خواهید لوازم جانبی خودرو را بیشتر کنید و ضمن این کار آسایش و امنیت مسافران را به دست آورید، میتوانید علاوه بر خرید موارد فوق، از نورگیرها، سنسور دنده‌عقب، قفل پدال، ردیاب و ابزارهای پنچرگیری استفاده کنید.
از مهم ترین قطعات موتور احتراقی، می توان به سیلندر خودرو اشاره کرد که کار آن، برقراری ارتباط و حفظ قطعات گوناگون است. سیلندر، سرسیلندر و کارتر از بخش های مهم پیشرانه خودرو هستند. حرکت ماشین از سیلندر آغاز شده و انفجار سوخت در آن صورت می گیرد.
سیلندر خودرو چیست؟
محل نصب قطعات داخلی موتور نظیر رینگ پیستون، منیفولد گاز، سرسیلندر، کارتر، شاتور و… در سیلندر می باشد.
جنس سیلندر از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است، زیرا باید در برابر دماهای بالا و پایین مقاوم و آسیب ناپذیر باشد. گرمایی که سیلندر خودرو جذب می کند، بر دیگر بخش ها نیز تاثیر گذار است به همین خاطر از چدن و آلومینیوم در ساخت آن استفاده می شود.
در اکثر زمان ها، سیلندر به صورت استوانه ای در پیشرانه قرار می گیرد تا توانایی تامین محیط مورد نیاز برای حرکت پیستون را داشته باشد. می توان گفت، حداقل از یک سیلندر، در هر موتوری، کمک گرفته می شود. در صورت زیاد بودن تعداد سیلندرها، از بلوک به منظور یک محفظه کلی برای تمام آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.
سیلندر خودرو و کاربرد آن
در هسته مرکزی موتور، قسمتی به نام سیلندر وجود دارد. اتومبیل توسط انفجار سوخت، نیروی کافی برای حرکت را به دست می آورد. از کاربرد سیلندر می توان به مواردی نظیر، تبدیل انرژی شیمیایی به حرکتی، جایی برای حرکت پیستون ها، تبدیل شدن انرژی حرارتی به فشار، فشار به نیرو تبدیل می شود و نیز تبدیل نیرو به حرکت پیستون، اشاره کرد.
زمانی که حرکت پیستون به سمت پایین باشد، در بالای آن حجم زیادی جمع شده و در نتیجه سیلندر با هوا و سوخت پر می شود و نیز فشار آن پایین می آید. وقتی که در پیستون، سوخت زیاد شود، محترق ایجاد می گردد.
کیفیت سطح سیلندر خودرو یکی از اساسی ترین موضوع هایی بوده که در آن ها ملاک واقع است. صیقلی بودن سطح داخلی سیلندر، در کارکرد بهتر و مفید آن ها، اثر می گذارد.
برای موتور ها، سیلندر یکی از قطعات مهم و کاربردی است. سیلندر و پیستون استوانه ای شکل از بهترین آن ها می باشد. زیرا پیستون ها راحت و بدون وجود مانع و مشکلی، حرکت می کنند. حتما باید طریقه بستن اصولی سرسیلندر را بدانید که کارخانه های خودروسازی در این مورد راهکارهای درست را تعیین کرده اند.
با بستن نامناسب پیچ های سرسیلندر، ممکن است، در سیلندر چرخشی به وجود آید.
در صورت سفت یا شل بستن پیچ های سرسیلندر، ممکن است خطراتی از قبیل، سوختن واشر سرسیلندر، نشت دادن دود و گاز و نیز پیشگیری از آب بندی محفظه عملیاتی، رخ دهد. حتما برای سفت کردن پیچ های سرسیلندر از آچار تورک استفاده کرده و طبق اصول و قوانین آن، این کار را انجام دهید تا هیچ مشکل و خطری به وجود نیاید
. در درجه حرارت فضای کارخانه، عملیات ماشین کاری سیلندر خودرو، حرارت دهی می شود. اما دمای خیلی بالا، موتور خودرو می تواند کار کند. با قرار گرفتن پوسته سیلندر در مقابل گرمای خیلی زیاد، مشکلی پیش نمی آید. همان طور که می دانید، بدنه سیلندر از فلزات تشکیل شده است و اگر در برابر گرمای بالا، قرار گیرد، باعث به وجود آمدن انبساط غیر متقارن در سیلندر می شود.
بیشتر افراد تصور می کنند که سیلندر در تولید قدرت موثر و مفید نیست، اما باید بگوییم که سخت در اشتباه اند. با بیشتر شدن قطر سیلندر خودرو، پیستون بزرگ تر شده و در نتیجه قدرت های خیلی بیشتری به وجود می آید.
آیا امکان تراشیده شدن سیلندر اتومبیل وجود دارد؟
در صورت کج شدن پیستون در سیلندر، و اگر عامل آن شاتون باشد و همچنین عمل روغن کاری به درستی صورت نگیرد، مطمعن شوید که در این قطعه تراشیدگی به وجود آمده است.
بهتر است یادآور کنیم که، در این زمان به علت داغ شدن روغن، امکان اشتعال وجود دارد و اگر سوختی که با آن ترکیب شده، زیاد باشد موجب انفجار می شود. در صورت کم بودن سوخت، شما روغن سوزی و دود آبی که از خودرو خارج می شود را مشاهده می کنید.
اجزای تشکیل دهنده سیلندر خودرو
همان طور که در بالا هم بیان کردیم، یکی از مهم ترین قطعاتی ماشین که در موتور قرار دارد، سیلندر است که از کاربرد زیادی برخوردار می باشد. پیستون در داخل سیلندر حرکت می کند که باهم یکسان و هم قطر هستند. در ساخت سیلندرها، معمولا از چدن خاکستری و یا آلیاژی از چدن، استفاده می شود. نیکل، مس، کرم، مولیبدن، تیتان و وانادیم در ساخت آلیاژ، مورد مصرف قرار می گیرد.
پیستون
از اجزای سیلندر خودرو، می توان به پیستون اشاره کرده که گفتیم در داخل سیلندر بوده و حرکت بالا و پایین دارد و نیز به قطعه های به اسم شاتون متصل است. یکی از اساسی و ضروری ترین قطعات سیلندر که 4 وظیفه مهم را بر عهده دارد، پیستون می باشد.
دایره ای و یا کمی متمایل به بیضی، شکل اصلی پیستون است. پیستون های بیضی شکل با قرار گرفتن در برابر گرما، دایره ای می شوند. حتما باید لقی بین پیستون و سیلندر خودرو رفع شود، زیرا برای موتور، کارکرد پیستون از اهمیت بالایی برخوردار است.
می توان برای از بین بردن فاصله، بین آن ها را روغن کاری کرد. با انجام دادن این کار، منجرب کم شدن اصطحکاک میان سیلندر و پیستون شده و از طرفی مانع از ساییدگی آن ها می شود. به همین ترتیب باعث تبادل گرمای بین آن ها خواهد شد.
وقتی که موتور خاموش باشد، پیستون نیز سرد شده و لقی میان آن و سیلندر بیشتر می شود. عواملی نظیر، پیستون اگر از جنس آلمینیوم باشد، دارای ضریب انبساط بالاتری است، به وجود آمد گرما در زمان حرکت ماشین، در انبساط سیلندرها تاثیر گذار اند
. پیستون های بیضی شکل مانع از چسبیدن پیستون به سیلندر می شود. قطر این پیستون ها، 0.006 اینچ و یا 0.15 میلی لیتر است.
سرسیلندر
در موتور خودرو، قطعه ای به نام سرسیلندر که جنس آن ها چدن است، وجود دارد که توسط پیچ و مهره به آن متصل است. بعضی از موتورها دارای 8 سیلندر می باشند که در آن ها دو تا سرسیلندر وجود دارد.
در اتاق احتراق، سرسیلندرها قرار دارند و به همین خاطر در معرض گرما هستند. در بعضی مواقع از آلمینیوم در ساخت آن ها استفاده می شود تا در برابر حرارت مقاوم و ایستادگی کند. فلز آلمینیوم مزایای زیادی نسبت به چدن دارد از جمله می توان به ضریب انبساطی حرارتی بالای آن اشاره کرد.
ضریب انتقال حرارت، واشر سرسیلندر است که بین سیلندر و سرسیلندر واقع می باشد که در ادامه مطلب به توضیح آن می پردازیم.
واشر سرسیلندر
میان سیلندر و سرسیلندر، واشر سرسیلندر به منظور گاز بندی، آب بندی، روغن بندی کردن محفظه آتش سوزی و مجازی روغن و آب، قرار می گیرد. زیرا توانایی آب بندی و روغن کاری را ندارد، حتی اگر سیلندر و سرسیلندر صافکاری شود. داشتن قابلیت تراکم پذیری و ضریب انتقال حرارت، از خصوصیات واشر سرسیلندر هستند.
برای این که واشر سرسیلندر، حرارتی را که دریافت می کند به بیرون منتقل کند و در خودش ذخیره نکند، جنس آن را از مس، فولاد و آزیست، انتخاب می کنند.
یک نکته مهم که باید بدانید، زمانی که قصد عوض کردن سیلندر خودرو را دارید، حتما واشر سرسیلندر را هم تعویض کنید. زیرا دیگر استفاده آن اصلا درست نبوده و یکبار مصرف شده است.
عوامل متعددی منجرب به سوختن واشر سرسیلندر می شود که عبارتند از:
تولید حرارت خیلی زیاد توسط موتور
در زمانی که موتور روشن است، رادیاتور آب خالی باشد
ضربه ای در زمانی که موتور گرم هست، وارد شود
بستن پیچ های سرسیلندر به صورت خیلی سفت و یا شل
انواع سیلندر خودرو
سیلندر با بوش جدانشدنی یا خشک
به وسیله ریخته گری، سیلندر در این مدل ساخته می شود. تراشکاری و استفاده از روش آبکاری، با دقت خیلی زیادی انجام می شود. بلوکه سیلندر در این نوع، آبکاری و ماشینکاری می شود که به آن بوش جدانشدنی و یا سیلندر خشک می گویند.
به خاطر دیواره های سیلندر خودرو، نام آن را خشک گذاشته اند. دیواره سیلندر، ضمانت معلومی دارد و مستقیم با آب سرد نمی شود. در تعمیر سیلندرها، آن ها را می تراشند، در این صورت قطر آن ها بیشتر می شود. حتما باید پیستون هایی که قطر آن ها با سیلندر یکسان بوده و بزرگ تر باشند، تهیه شود.
سیلندر خودرو با بوش جداشدنی (تر)
با پیشرفت علم و فناوری، از بوش های جداشدنی یا همان تر که ضخامت آن ها دو تا سه میلی متر است و نیز با آبکاری مستقیم تماس دارند، در موتور های پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد. در تعمیر این نوع بوش ها، بر خلاف سیلندر خشک، شما نیاز به عوض کردن پیستون ندارید. بوش های تر با روش های خاص و ویژه ای ساخته می شوند، زیرا در مقابل نیروی سایشی، مقاوم هستند.
به صورت جدا از مرکز، در این روش ریخته گری صورت می گیرد و سختکاری آن با استفاده از روش سمانتاسیون، انجام می شود. به منظور پیشگیری از نفوذ آب سردکاری شده به محفظه کارتل، از واشر نازکی که فلزی نباشد، استفاده می کنند.
ترک ماشین بلوک سیلندر خودرو
بر اثر عوامل زیادی مثل گرم شدن خیلی زیاد موتور و سرد شدن ناگهانی، در بدنه و درز آن، شکافی به وجود می آید. در این مواقع می گویند، ترکیدگی موتور صورت گرفته است. این ترکیدگی ممکن است هم در قسمت سیلندر و هم در سرسیلندر اتفاق بیوفتد.
در فصل زمستان که هوا خیلی سرد است، آب موجود در مجرای موتور، یخ می زند که یکی از رایج ترین دلیل ها، در ترک خوردن سیلندر می باشد. در این فصل حتما از ضد یخ در سیستم خنک کننده خودرو استفاده کنید. در غیر این صورت منجرب کاهش دمای آب شده و نیز حجم آب بیشتر می شود.
بلوک سیلندر خودرو و نیز سرسیلندر با افزایش حجم آب، می ترکد. با انجام آزمایش فشار، می توان به ترک خوردگی سیلندر پی برد. برای انجام این عمل از فشارسنج که به جای شمع ماشین بسته شده، فشار هر سیلندر را بخوانید. با زیاد بودن اختلاف فشار سیلندرهای مجاور هم، احتمال ترکیدن موتور خیلی بالا است.
سیلندر و ساختار کلی آن
در واقع سیلندر خودرو به صورت یک استوانه توخالی بوده که برای بالا و پایین رفتن پیستون ها، محفظه ای را ایجاد می کند. برای حرکت راحت و بدون مشکل پیستون ها، باید دیواره آن حتما صاف باشد.
خنک کاری سیلندر خودرو به چه صورت انجام می شود؟
خنک کاری موتور یکی از کارهای مهمی است که باید انجام شود در غیر این صورت، باعث جوش خوردن پیستون به دیواره های سیلندر موتور شده و در نتیجه با سوختن کامل موتور، همراه است. در این شرایط هر چه سریع تر باید به عوض کردن موتور خودرو اقدام کنید. که مطمعنا هزینه های بالایی را به همراه دارد. باید قطعه ای که دائما در انفجار بوده و خیلی زیاد داغ است را سرد کنید.
خنک کاری با آب و هوا، از روش هایی به منظور خنک کاری است.
در خنک کاری با هوا، موتور به وسبیله برخورد بدنه موتور با هوا صورت می گیرد. دقت داشته باشید، بدنه موتور باید به شکل پره ای بوده تا هوا در آن مقاوم بوده و خیلی زود خارج نشود. روغن، هوا و هواکش های قوی و قدرتمند، در این روش مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، خودروهای موتور عقب، موتور سیکلت ها و…
در موتور از رادیات و واتر پمپ، در روش خنک کاری با آب، مصرف می شود. در حقیقت دور سیلندرهای داغ و داخل موتور را آب می گیرد. در بعضی از زمان ها این آب داغ به سوپر هیت می رسد که باید خیلی سریع به سرد کردن آن اقدام کنید.
در غیر این صورت، قطعات غیر فولادی پر از آب شده و در نتیجه با سوراخ شدن موتور همراه است. در این مواقع می گویند که موتور خودرو جوش آورده است.
آیا خودمان می توانیم سیلندر خودرو را عوض کنیم؟
اگر سیلندر خودرو خشک باشد، هر چند شما یک مکانیک خوب و ماهری هستید، اول باید قطعه به تراشکاری برود. اگر تراشکاری خوب انجام نشود، کلا موتور خودرو از بین خواهد رفت. شما بعد از یک تراشکاری موفق می توانید به عوض کردن سیلندر اقدام کنید.
اگر سیلندر خودرو تر باشد، باز هم اول نیاز است به تراشکاری برود. با این تفاوت که خیلی آسان و راحت عوض شده و موتور از بین نمی رود.
شما زمانی باید کل موتور ماشین را عوض کنید که اگر خراب شدن سیلندر باعث سوختن و آب شدن قطعات و یا درگیر پیستون در آن شود. می توانید کل موتور را تعویض نکنید اما بهتر است بدانید خرید یک موتور تازه با تعمیر آن چندان در هزینه اختلافی ندارند و می توان گفت مخارجشان باهم یکسان است.
انواع مختلف آرایش قرارگیری سیلندر خودرو
کاربرد، ظاهر، تامین سرعت و قدرت و نیز شکل آرایشی سیلندرها به یک شکل نیست و از هم متفاوت هستند.
فونداسیون اصلی موتور و نحوه قرار گیری آن به صورت زیر است:
آرایش خطی
در تولید خودروهای دنیا، اولین آرایشی که مورد استفاده قرار گرفت، خطی بود. در این نوع آرایش، همه سیلندرها بر روی یک بلوک به صورت خط راست و پشت سرهم قرار گرفته اند. تعمیر آرایش خطی به خاطر ساختار آن راحت و بدون دردسر است.
در ساخت موتورهایی که از این نوع سیلندر خودرو استفاده شده، تمرکز آن ها بیشتر روی قدرت است. اکثرا از آرایش خطی امروزه در وسایل نقلیه دیزلی سنگین، مورد مصرف قرار می گیرد.
آرایش خطی زاویه دار
این نوع مدل شباهت خیلی زیادی به آرایش خطی دارد، فقط با این تفاوت که باعث دورگیری خیلی خوب و بهتری می شود. 15 تا 60 درجه زاویه بلوک سیلندر خودرو است.
سیلندر خودرو و آرایش V
این نوع آرایش به اسم خورجینی نیز شناخته شده است. ساختار این نوع مدل به شکلی است که در دو ردیف و مقابل هم، سیلندرها قرار گرفته اند و زاویه ای که بین آن ها به وجود آمده است، دقیقا به شکل V می باشد. پیشرانه هایی که از این مدل برخوردار اند، دارای سرعت خیلی زیادی هستند. آرایش V توانایی پشتیبانی گشتاور زیاد و قدرت اسب بخار بیشتر را دارد.
دلیل پیدایش این سیلندر به این خاطر است که در زمان های گذشته، در یک ردیف، خودروسازان از 12 سیلندر استفاده می کردند که با مشکلات نظیر، افزایش طول و وزن خودرو همراه بود. در زمان هایی که مهندسان به موتورهای سرعتی احتیاج دارند، از این مدل سیلندر، مصرف می شود.آرایش خورجینی به موتورهای سرعتی، معروف است.
سیلندر خودرو و آرایش VR
یک خودرو ساز معروف توانسته موتورهای قدیمی V شکل را به صورت VR تبدیل کند. جناغی خطی نام دیگر این نوع آرایش است که مدل پیشرفته V می باشد. موتورهایی که در ساختشان از سیلندر VR استفاده شده، سرعت آن به میزان آرایش V و قدرتشان به مقدار مدل خطی هستند.
از مزایای این نوع آرایش می توان به دارا بودن وزن و حجم کم، اشغال نکردن محیط زیاد و بهبود راندمان، اشاره کرد. این نوع آرایش در خودروهای کوچک که از قابلیت خاصی برخوردار اند، مصرف می شود.
آرایش W
این نوع سیلندر خودروها دو ردیفه هستند که ساختار آن ها از ترکیب دو موتور VR به وجود آمده اند. از مزایای آرایش W می توان به مواردی نظیر، قدرت و سرعت خیلی زیاد، اشغال نکردن حجم زیاد، دورگیری فوق العاده، نداشتن سر و صدای زیاد و وزن پایین، اشاره کرد. از این نوع سیلندر در خودروهای ویژه بوگاتی مورد استفاده قرار می گیرد.
به دلیل این که محل قرارگیری سیلندرها با فاصله کمی است، دچار سختی و مشکلاتی در طراحی سیستم انتقال حرارت می شود.
در زمان عملکرد این ماشین ها، چون حرارت بالایی ایجاد می شود، به همین خاطر باید بهترین مواد را انتخاب کنید. به همین ترتیب از هزینه بالایی برخوردار است. این ها از معایب آرایش W به شمار می آیند.
آرایش موتور تخت
در آخر دو سوی میل لنگ در این آرایش، سیلندرها قرار می گیرند. به کمک متصل شدن به یکی از پین های روی میل لنگ، پیستون ها می توانند حرکت کنند. در پیشرانه هایی که در ساخت آن ها از این نوع سیلندر استفاده می شود، ارتفاع کم تری نسبت به انواع موتورهای دیگر دارد.
پیستون ها در مقابل هم، در آرایش موتور تخت، قرار گرفته اند. در صورت قرار گرفتن یکی از آن ها در وضعیت تراکم، دیگری در حالت تخلیه گاز قرار می گیرد. به همین خاطر در بلوک سیلندر خودرو، انرژی خیلی کمی به هدر رفته و بیشتر آن در سیستم به منظور تبدیل به انرژی مکانیکی، ذخیره می شود.
این آرایش را بوکسوری نیز می نامند، زیرا هر دو پیستون به داخل و خارج به طور همزمان حرکت می کنند. ارتفاع کم آرایش موتور تخت موجب می شود، مرکز ثقل ماشین پایین بیاید و با پایداری بهتر خودرو همراه شود.
آرایش رادیال
از سیلندر رادیال یا ستاره ای، برای هوای سرد مورد استفاده قرار می گیرد. اکثرا در هواپیماها از این آرایش مصرف می کنند، زیرا میل لنگ در مرکز آن بوده و دور موتور آن خیلی بالا است. در واقع در موتورهای هوایی و نیز موتورهایی که به وسیله هوا سرد می شود، از این نوع آرایش استفاده می شود.
آرایش دوار
موتورهایی که در ساخت آن ها از سیلندر دوار استفاده می شود، حرکت پیستون ها به صورت دایره ای در محفظه است. به همین خاطر، سوخت را تبدیل به انرژی لازم موتور می کند. از احتراق سوخت، نیرویی که تولید می شود، منتقل به روتور موتور شده و نیروی چرخشی به علت فاصله موجود میان مرکز دوران روتور و میل لنگ، تولید و در آخر به سیستم منتقل کننده قدرت می رسد.
این نوع آرایش سیلندر خودرو توسط مخترعی به نام فلیکس وانکل ساخته شده به همین خاطر آن را با موتور وانکل نیز می شناسند. روتور، شمع جرقه زنی، قطعات آب بندی، محور خروجی و محفظه روتور، از اجزای اصلی و مهم آرایش موتور دوار و یا وانکل به شمار می آیند.
تفاوت سیلندر تانک با خودروهای سواری
سوال جالبی به نظر می رسد. سیلندر موجود در موتور تانک ها نسبت به ماشین های معمولی، از ارتفاع 5 برابری و قطرهای 7 برابری، برخوردار هستند. شاتون های موجود در تانک ها، بلند و خیلی سنگین اند.
در ساخت آن ها از فولادهای خیلی سخت و محکم و نیز تنگستن، استفاده شده است. مدت زمان ساختشان، 20 روز در کوره های ویژه طول می کشد.
وقتی پشت فرمان خودرو مینشینیم دوست داریم که خودروی ما عملکرد بینقصی داشته باشد. هرگونه اختلال در عملگرهای خودرو سبب میشود تا ما با مشکل مواجه شده و از رانندگی خود لذت نبریم .
به همین دلیل مهم است که قطعات مختلف موتور خوردو و شیوه عمل آنها را بشناسیم تا در هنگام دیدن علائم خرابی آنها هر چه سریعتر برای تعمیر و یا تعویض آنها اقدام کنیم و جلوی خسارتهای بیشتر را بگیریم.
یکی از قطعات موتور خودرو که عملکرد آن در کار کردن صحیح موتور تأثیر بسزایی دارد، استپر نام دارد. خرابی این قطعه بر روی استارت خوردن خودرو و دور موتور آن در زمان ایست کامل و حرکت تأثیر میگذارد. بنابراین مهم است که با نحوه عملکرد و علائم خرابی این قطعه آشنا باشیم تا با تعویض به موقع آن بازده خودروی خود را افزایش دهیم.
گاهی خرابی استپر به دلیل کثیف شدن این قطعه میباشد. عملکرد صحیح این قطعه آنقدر مهم است که باید به عملکرد آن توجه ویژهای داشته باشید و در سرویسهای دورهای خودروی خود، حتماً استپر را نیز بررسی نمائید. در این مقاله میکوشیم تا شما را با این قطعه خودرو و چگونگی نگهداری از آن آشنا کنیم.
وظایف استپر موتور
وظیفه استپر ( Idle Valve Control) کنترل شرایط استارت خوردن خودرو و صدور دستورهای موردنیاز برای جلوگیری از خاموش شدن آن میباشد. اگر بخواهیم به زبان ساده تر بگوئیم، استپر دور موتور خودرو را کنترل میکند.
با کمک این قطعه الکترونیکی- مکانیکی، دور موتور خودرو بر اثر عوامل مختلفی مانند روشن کردن کولر، سرد بودن موتور و یا برداشتن ناگهانی پا از روی پدال گاز، قرار نگرفته و کار خود را به درستی ادامه دهد.
حتماً شما هم گاهی دیدهاید که در تابستان با روشن کردن کولر خودرو، قدرت موتور خودروی شما افت میکند.
در شرایطی مانند مثالی که ذکر کردیم، که یک سیستم مصرفکننده داخلی ( مانند روشن کردن کولر، فعال کردن فرمان هیدرولیک و … ) فعال میشود، اگر استپر موتور خراب باشد، موتور خودرو خاموش میشود. وظیفه استپر این است که در هر شرایط ثابت و متغیری، دور موتور خودرو را کنترل نموده و آن را متعادل کرده و پایدار نگه دارد.
وظیفه دیگر استپر این است که در هنگام استارت زدن و زمانی که موتور خودرو سرد است، فرمان باز شدن دریچه گاز را صادر میکند تا استارتی قوی و بیعیب داشته باشیم و اصطلاحاً خودرو با تک استارت روشن شود.
عملکرد استپر به وسیله کامپیوتر مرکزی خودرو( ECU) کنترل میشود. اگر سنسور ضربه بر روی موتور خودرو وصل شده باشد، استپر طوری سورن ژیگلور را حرکت می دهد تا ضربه ناشی از احتراق ناقص سوخت به طرز درستی جبران شده و یا بهبود یابد.
به طور کلی وظایف استپر را میتوان به شرح زیر دسته بندی کرد:
تنظیم عملکرد موتور خودرو در دور پائین.
ثابت نگه داشتن دور موتور در شرایط مختلفی که باعث نوسان در دور موتور میشود مانند روشن کردن کولر
ایجاد حالت ساسات وقتی موتور خودرو سرد است
تنظیم زمان بسته شدن مسیر هوا در شرایط مختلف
در اینجا باید این نکته را یادآوری کنیم که استپر در خودروهایی که دریچه گاز آنها سیمی ( مکانیکی) است، به کار برده می شود مانند پراید ، برخی از مدلهای رانا، بیشتر 206 های تیپ2 و پژو405 ولی در خودروهایی که دریچه گاز برقی دارند ، مانند دنا، سمند EF7 و ال90 ، این قطعه را نخواهیم دید.
در چنین خودروهایی تمام وظایف استپر به وسیله یک سیستم برقی پیشرفته و تحت فرمان کامپیوتر مرکزی خودرو کنترل میشود.
علائم خرابی استپر موتور
درست است که برای تشخیص خرابی استپر معمولاً از دیاگ استفاده میشود اما خود شما هم با توجه به توضیحاتی که در بالا دادیم، می توانید به راحتی متوجه علائم خرابی آن شوید:
با رها کردن ناگهانی پدال گاز، خودرو خاموش شود.
روشن کردن کولر سبب افت شدید دور موتور خودرو شود.
دور موتور خودرو در شرایط مختلف ناپایدار باشد و دائماً تغییر کند.
در حالت توقف خودرو، موتور نوسان داشته باشد ، به عنوان مثال بدون دخالت راننده گاز بخورد.
نکته 1: توجه داشته باشید در اکثر مواقع خرابی استپر در دور آرام خودرو خود را نشان میدهد، زیرا نوسانات دور موتور در این حالت بهتر دیده میشود.
نکته 2 : در زمان خرابی استپر چراغ چک خودرو روشن میشود و در زمان تعویض دنده ، خودرو کمی گاز میخورد.
عوامل خرابی استپر موتور
یکی از دغدغهها افراد تشخیص اشتباه علت خرابی خودرو میباشد که سبب صرف وقت و هزینه بالایی شده و در نهایت مشکل نیز برطرف نمیشود. ما میخواهیم به شما کمک کنیم تا از این مسئله پیشگیری کنید.
حتی اگر علائم خرابی استپر را که در بالا ذکر کردیم در خودروی خود دیدید، نباید بلافاصله برای تعویض استپر اقدام نمائید، زیرا ممکن است این علائم به دلیل خرابی قطعات دیگری نیز به وجود بیایند.
پس در مرحله اول باید از درستی این قطعات اطمینان پیدا کنید و بعد نسبت به تعویض استپر اقدام نمائید. درست است که با استفاده از دیاگ میتوانید درستی و یا خرابی این قطعه را متوجه شوید اما توصیه میکنیم پیش از تعویض آن از درستی قطعات زیر و عملکرد درست آنها اطمینان پیدا کنید :
عملکرد صحیح سنسور موقیعت دریچه گاز؛
عملکرد صحیح سیستم جرقه زنی؛
انژکتورها و پاشش صحیح سوخت؛
سیستم ورودی هوا و و عدم نشت هوا.
اگر این قطعات سالم بودند و نقصی در نحوه عملکرد آنها دیده نشد، میتوانید با خیال راحت نسبت به تعمیر و یا تعویض استپر خودرو خود اقدام کنید.
البته گاهی چرب شدن استپر و یا جمع شدن جرم و دوده روی آن ، سبب میشود که دریچه این قطعه باز شده و جلوی عملکرد درست آن را بگیرد. بارها دیده شده است که با تمیز کردن استپر، مشکلات موجود در عملکرد آن از بین میرود و دیگر نیازی به تعویض این قطعه نخواهد بود.
عوامل خرابی استپر موتور خودرو را عبارتند از:
خاموش کردن خودرو در دور پایین
کثیف شدن قطعه
فرسودگی یا شکستن آن
خراب یا خورده شدن محل نصب این قطعه
چگونه استپر موتور خودرو را تمیز کنیم؟
پیش از آنکه نحوه تمیز کردن استپر را توضیح دهیم باید این نکته را بگوئیم که تمیز کردن استپر، در مورد خودروهایی که عملکرد پائینی دارند، مؤثر است و برای خودروهایی با کارکرد بالا بهتر است این قطعه سالی یک بار بررسی شده و در صورت نیاز تعویض گردد.
استپر موتور دائماً در تماس با پاشش سوخت و هوا قرار دارد؛ به همین دلیل نیز جرم میگیرد و تمیز کردن این قطعه، نقش بسزایی در عملکرد صحیح آن داشته و کاری ضروری است که از حساسیت بالایی برخوردار میباشد. برای اینکه این کار را به شیوهای صحیح و امن انجام دهید، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
پیش از شروع هر کاری باتری خودرو را جدا کنید تا خودرو برق نداشته باشد.
با ابزار مخصوص پیچهای استپر را باز کرده و آن را از دریچه گاز جدا کنید. اگر از پیچگوشتی نامناسب برای این کار استفاده کنید، پیچها آسیب دیده و اصطلاحاً خورده میشوند. این امر سبب میشود استپر موتور در هنگام بستن مجدد به درستی روی دریچه گاز قرار نگیرد و عملکرد درستی نداشته باشد.
در داخل شفت استپر، چرخدندههای پلاستیکی کوچکی قرار دارند که ممکن است جابهجایی و چرخاندن سبب شکستن آنها شود. دندههای داخل شفت نیز بسیار آسیبپذیر هستند و به همین دلیل در هنگام تمیز کردن آنها باید دقت زیادی داشته باشید تا آسیبی به این دندهها و چرخدندههای ظریف وارد نشود.
دیده میشود که گاهی حتی تعمیرکاران حرفهای نیز برای تمیز کردن استپر از بنزین استفاده میکنند. استفاده از ماده شیمیایی قویای مانند بنزین میتواند قطعات استپر را خورده و از طول عمر این قطعه بکاهد. بهترین روش استفاده از اسپریهای مخصوص این کار است. علاوه براینکه این اسپریها سبب خوردگی قطعات استپر نمیشوند، به دلیل اسپری بودن، به تمام منافذ آن نفوذ کرده و آنها را نیز تمیز میکنند. توجه داشته باشید که از تماس اسپری با دستها یا چشمان خود جلوگیری کنید.
زمانیکه دارید استپر را تمیز میکنید باید طوری این قطعه را در دست بگیرید که تمام مواد زائدی که در هنگام تمیز کاری از آن جدا میشوند، داخل قطعه نمانده و کاملاً از آن خارج شوند.
محل باز کردن استپر را نیز تمیز و خشک کنید.
در اغلب اوقات بعد از باز کردن و تمیز نمودن استپر و بستن آن سرجای خود، خودرو با یک استارت روشن نمیشود، بسته به نوع خودرو باید 3 تا 5 بار سوئیچ را باز کرد و بعد از چند ثانیه آن را بست و دوباره این کار را تکرار نمود، تا استپر با کامپیوتر مرکزی خودرو هماهنگ شود.
اگر بعد از تمیز کردن استپر باز هم علائم خرابی این قطعه را دید و یا چراغ چک خودروی شما روشن شد باید نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
امیدواریم که مطالب ذکر شده در این مقاله برای شما مفید بوده و بتواند در بهینه سازی عملکرد خودرو ، به شما کمک نماید.
موتور خودرو برای روشن شدن نیاز به چهارعمل اصلی دارد: مکش هوا، متراکم کردن سوخت وهوا، احتراق سوخت و هوای متراکم شده و در نهایت هم تخلیه مواد حاصل از احتراق که همان دودی است که از اگزوز خارج می شود.
در مرحله ی احتراق، پیستون با حرکت عمودی خود از بالا به پایین مخلوط سوخت و هوایی داخل سیلندر را متراکم می کند و سپس با جرقه شمع این مخلوط منفجر شده و پیستون را به پایین هل می‌دهند.این فرآیند منجر به حرکت میل لنگ و ایجاد قدرت در موتور میشود.
جرقه موتور در یک لحظه رخ می دهد و باید حداکثر قدرت را برای احتراق داشته باشد. ولتاژ این جرقه به بیش از بیست هزار ولت میرسد، در صورتی که باتری فقط میتواند 12 ولت برق تولید کند.حال سوال این است که چگونه این اتفاق می افتد؟
مسئله اصلی این است که برای اینکه چهار عمل اصلی به درستی انجام شوند و موتور روشن شود، باید برق گرفته شده از باتری چند هزار برابر شود، زیرا جریان برقی که از باتری خارج میشود قادر نیست شمع‌ها را روشن کند و یا موجب ایجاد احتراق داخل سیلندر شود. همینجاست جای خالی یک قطعه احساس می شود، این قطعه کوئل خودروست که در این موقعیت وارد عمل میشود
کوئل خودرو چیست؟
سیستم برق خودرو از اجزای زیادی تشکیل شده است که کوئل هم یکی از این قطعات است. کوئل در خودرو وظیفه برق رسانی و تولید انرژی؛ جهت جرقه زدن و در نهایت احتراق را برعهده دارد.
کویل دارای سیم پیچ تقویت کننده است. ولتاژی که از باتری به کویل میرسد توسط کویل تقویت شده و با توجه به تقسیمات ECU توسط وایرها تت یک پروسه زمانی به شمع ها میرسد.
به عبارت دیگر یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر خودرویی، سیستم برق آن است که موجب عملکرد بیشترو بهتر قطعات میشود. سیستم برق هم خود از بخش‌ها و قطعات متعددی تشکیل شده است که یکی از این قطعات، کوئل است. در ادامه مطلب به تمام نکات ریز ومهمی که باید در مورد کوئل خودرو بدانید اشاره شده است.
ساختار کویل خودرو چگونه است؟
بین سیم پیچ ها و داخل آن از مواد عایق اپوکسی تشکیل شده است. این عایق از نفوذ هر گونه گرد و خاک، آلودگی و آب به محفظه سیم پیچ ها جلوگیری میکند. کویل علاوه بر 4 عدد پایه برای جرقه شمع ها ، 4 عدد پایه دیگربرای عملیات ایجاد جرقه لازم دارد. قابل ذکر است تعداد پایه های جرقه کویل به تعداد سیلندرها بستگی دارد به عنوان مثال در یک خودروی شش سیلندر شش پایه جرقه شمع وجود دارد. البته نوعی دیگر ازکویل نیزوجود دارد که برای هر شمع یک کویل است و نیازی به وایرنیزندارد.
برق کوئل از کجا تامین میشود؟
همانطور که می دانید منبع اصلی تامین برق خودرو باتری و دینام هستند و تمامی برق موردنیاز خودرو ازطریق آنها تامین می شود. کوئل نقش مکمل آنها را در به انتها رساندن فرآیند تامین برق دارد، در واقع نقش کویل این است که برق را از باتری گرفته و آن را چند هزار برابر کند.
این همان برقی که در نهایت به سایر قطعات منتقل خواهد شد. در واقع برقی که توسط باتری ایجاد میشود ۱۲ ولت است، اما برق موردنیاز برای جرقه زدن شمع‌ها، چیزی در حدود ۷۰۰۰ ولت است که این افزایش توسط کوئل انجام میشود.
انواع کویل خودرو
کویل‌ها بسته به نوع خودرو متفاوت هستند. در برخی خودروها مانند پراید فقط یک کویل روی سیلندر بسته میشود و در صورت خرابی آن، به بقیه قطعات مانند موتور نیز آسیب جدی وارد میشود.
اما در بعضی دیگراز خودروها مانند پژو ۲۰۶، ال ۹۰ روی هر سیلندر یک کویل بسته میشود که در صورت خراب شدن یک کویل، نیاز نیست که بقیه کویل‌ها هم تعویض شوند این ویژگی یک مزیت دیگر هم دارد و آن این است که در صورت خرابی یک بخش آسیب به سایر بخش ها منتقل نمی شود.
انواع کوئل های جرقه زنی کدامند؟
کویلهای بدون وایر
این کوئل ها که ویژگی های کاملا متفاوتی به کویل های با وایر دارند درخودروهای انژکتوری جدید مورد استفاده قرارگرفته اند. کویل های بدون وایر مزیت های قابل توجهی دارند از جمله :
حذف وایرها – مقاومت و افت ولتاژ کمتر و …
کویلهای بدون وایر به دو دسته تقسیم میشوند:
نوع اول: که در خودروهایی مانند : زززز – زانتیا و … به کار برده شده اند.
کویل های دوبل بدون وایرنامیده می شوند و فرم کتابی دارند.
نوع دوم : که به کویل های قلمی یا مدادی معروفند کویل های بدون وایر تکی هستند و در اکثر خودروهای انژکتوری پیشرفته به کار رفته اند و دارای ولتاژ تولیدی بسیار بالایی نسبت به کویل های دیگر می باشد (حدود 50 کیلو ولت ).
درتولید خودروهای جدید بنز ، پژو 407 ، 607 ، ال نود از این کویل ها استفاده می شود.
-کوئل های با وایر :
کوئل های با وایربه دو گروه تقسیم میشوند:
گروه اول: کویل های معمولی نامیده می شوند. این کویل ها در خودروهای کاربراتوری و در خودروهای انژکتوریِ دارای سیستم دلکو به کاررفته اند (مانند: پراید انژکتوری مدل کیا .کویل های معمولی همچنین در خودروهای دیگر به صورت های مختلفی از جمله : خشک ( پراید و پژو کاربراتوری ) و روغنی ( پیکان و نیسان کاربراتوری )مورد استفاده قرار گرفته اند.
گروه دوم : که در اکثر خودروهای انژکتوری به کار رفته اند کوئلهای دوبل هستند. عملکرد آن ها به این صورت است که هنگام جرقه زنی به طور همزمان ایجاد جرقه به صورت دو به دو در سیلندر های یک و چهار – دو و سه صورت میگیرد. کویل های دوبل در سیستم های انژکتوری در دو شکل مورد استفاده قرار گرفته است.
علائم خرابی کوئل پراید و سایر خودروها چیست؟
همانطور که گفته شد خرابی کوئل خودرو، منجر به خرابی سایر قطعات از جمله موتور آن میشود. پس باید قبل از هر چیزی نشانه‌های خرابی کوئل پراید را بشناسید تا هر زمانی که با آنها مواجه شدید، قادر به رفع آنها باشید.
برخی از علائم خرابی کوئل خودرو عبارتند از:
استارت نخوردن خودرو
اجازه بدهید یکبار دیگر پروسه را مرور کنیم: وظیفه کویل خودرو ، تقویت چند هزار برابری ولتاژ برق گرفته شده از باتری است که از طریق دو سیم پیچ اولیه و ثانویه انجام می شود. جریان موجود قادر به ایجاد جرقه در شمع ها و تولید نیروی لازم برای احتراق داخل سیلندر نیست به همین دلیل بر اساس طراحی سیستم برقی خودرو و طبق دستورات کامپیوتر مرکزی به کویل فرستاده می شود.
در این پروسه برق 12 ولتی ابتدا به سیم پیچ اولیه که دور پایین تری نسبت به سیم پیچ ثانویه دارد القا می شود و بعد از کمی شارژ به سیم پیچ دومی انتقال می یابد. عبور جریان برق ضعیف باتری از این پروسه باعث می شود که اختلاف ولتاژ آن از 12 ولت به نزدیک یا بیش از 20.000 ولت برسد و نیروی لازم به شمع ها را برای عملیات جرقه زنی وارد کند.
واضح و مبرهن است که جرقه های قوی منجر به بهتر سوختن مخلوط سوخت و هوا و ایجاد انفجار مناسب می شوند و در نتیجه همه این ها، شرایط یک استارت قدرتمند فراهم می گردد. حال اگر جرقه ها ناقص باشند. چه اتفاقی رخ می دهد؟
وقتی شمع ها ناقص جرقه می زنند یا اصلا جرقه نمی زنند، سوخت مشتعل نمی شود و در نتیجه خودور استارت نمی خورد.
در واقع این اولین اولین نشانه در زمان خرابی کوئل است. زیرا به محض اینکه کوئل برق را به شمع‌ها برساند، شمع‌ها جرقه خورده و در نهایت مخلوط سوخت و هوا مشتعل میشود و فرایند احتراق صورت میگیرد.
حال اگر کوئل دچار مشکل شود، برق موردنیاز برای روشن شدن خودرو تامین نشده و خودرو اصلا استارت نمی خورد و یا بد روشن میشود.
افزایش مصرف سوخت پراید
با هر بار جرقه زدن شمع‌ها، مقداری سوخت مصرف میشود. حال اگر احتراق صورت نگیرد، هر بار مکش مقداری سوخت به هدر میرود. در صورت خرابی کویل، با تکرار مدام این پروسه مصرف سوخت هم افزایش می‌یابد. بنابراین اگر به مرور زمان حس کردید که مصرف سوخت شما افزایش یافته است، حتما کویل را بررسی کرده و از عدم خرابی آن مطمئن شوید.
لرزش شدید خودرو پراید
گاهی ممکن است در در زمانی که خودرو بی حرکت است، یا حین گاز خوردن و افزایش سرعت متوجه لرزش و کوبیده شدن اتومبیل شوید که این مشکل، یکی از نشانه‌های خرابی کوئل است. البته ممکن است با گاز بیشتر و حرکت کردن خودرو این دو نشانه تا حدود زیادی برطرف شوند. پس بهتر است این دو نشانه را حتما زمانی بررسی کنید که خودرو در حالت توقف کامل قرار دارد.
ضمنا در صورت مشاهده موارد مذکور، با یک تعمیرکار خودرو مشورت کنید.
ریپ زدن خودرو
یکی دیگر از علائم خرابی کویل ریپ زدن خودرو کارکرد نامنظم آن است. البته به این نکتخ هم دقت کنید که ریپ زدن ممن است مربوط به بخش های دیگر خودرو هم باشد اما در صورت چنین پیش آمدی یکی از بخش های محتمل کویل است.
گاهی اوقات هم ممکن است مشاهده کنید که کویل ها همزمان شارژ نمی شود یا جرفه ها در سیلندرها همزمان نیست . در چنین مواقعی اگر به تعمیرگاه مراجعه کنید خواهید دید که دستگاه دیاگ خطای شارژ نامناسب و غیرهمزمان کویل ها را می دهد.
روشن شدن چراغ چک خودرو
خوشبختانه یکی از ویژگی‌های مثبت خودورهای جدید، دارا بودن چراغ چک است. هر زمان که کارکرد خودرو دچار اختلال شود، از طریق چراغ چک به شما نشان داده میشود. پس در صورت اعلام خرابی از طریق چراغ چک، نسبت به تعمیرقطعه هایی مانند کویل اقدام کنید.
دلایل خرابی کوئل ماشین چیست؟
کویل خودرو از یک هسته مرکزی، بدنه اصلی و دو سیم پیچ اولیه و ثانویه تشکیل شده است. برای جلوگیری از خرابی سیم پیچ ها عایقی بین دو سیم پیچ کویل وجود دارد تا گرمای به وجود آمده در آنها را به خود جذب کند.
با این وجود کویل ها همیشه در معرض آسیب هستند زیرا حرارت باعث می شود حرارت بالا همراه آنها را تهدید می کند.البته راهکار دیگری که در نظر گرفته شده این است که برای کاهش آسیب ها بدنه کویل را از جنس آلومینیوم می سازند به دلیل اینکه که این فلز نسبت به سایر فلزات ضریب انتقال حرارت بالاتری دارد و در کاهش خرابی کویل ها بسیار موثر است، اما اعمال همه این تمهیدات گاهی پیش می آید که در اثر گذشت زمان گرما و فشار جریان برق منجر به خرابی یا سوختن کویل شود.
به علاوه کارکرد طولانی هم می تواند منجر به خرابی کویل خودرو می شود.
اگرچه خرابی این قطعه مسئله ای طبیعی است، اما از آنجا که خرابی کوئل معمولا از عملکرد نادرست سایر قطعات نشات میگیرد بهتر است در نگهداری از خودرو بیشتر توجه کنید تا یک خرابی کوچک منجر به آسیب سایر بخش‌ها نشود. از طرف دیگر خرابی کویل خودرو ممکن است منجر به خرابی سایر قسمت ها و حتی موتور خودرو شود، به همین دلیل شناخت علائم و عوامل خرابی کویل و رفع آنها بسیار اهمیت دارد و با توجه به حساسیت عملکرد آن باید مراقب بود تا خسارات جبران ناپذیری به سایر قسمت وارد نکند.
بنابراین توجه به عمر باتری، ، زمان تعویض روغن و لنت ، تمیز بودن فیلتر هوا ، سیستم برق خودرو و سایر موارد، همواره باید در دستور کار دورهای نگهداری از خودرو قرار بگیرند.
سایر عواملی که سبب خراب شدن کویل خودرو می شوند
بعضی از رانندگان بر حسب عادتی که در مورد خودروهای کاربراتوری داشتند، برای اطمینان از عدم خرابی سیستم جرقه زنی، با یک پیچ گوشتی سر وایرها را به بدنه خودرو متصل میکنند. در حال حاضر کارشناسان توصیه می کنند که این کار را برای خودروهای انژکتوری انجام ندهید.
در خودروهای انژکتوری این کار موجب آسیب دیدن کامپیوتر مرکزی خودرو می شود. به طور کلی هنگام خرابی کویل خودرو بهتر است که به تعمیرگاه و افراد متخصص مراجعه کنید، زیرا تعمیرکاران می توانند با کمک دستگاه دیاگ به راحتی منشا خرابی کویل را پیدا کنند و مستقیما به سراغ تعمیر همان قطعه بروند.
استفاده از کویل هایی که نامرغوب هستند و از همان ابتدا عملکرد خوبی ندارند.
عملکرد نادرست باتری یا اتصالات که منجر به ناکام ماندن عملیات تقویت برق توسط کویل می شود.
کویل دچار برق دزدی و یا قطعه در برخی از اتصالات خود شده است.
اثرات خرابی کوئل دوبل چگونه در موتور نمایان می شود؟
در صورتی که کویل دوبل نیم سوز شود، ولتاژ تولیدی ( خروجی ) کاهش یافته و جرقه ایجاد شده توسط شمع ضعیف خواهد شد که منجر به ناقص سوزی موتورو عیوب دیگر در آن میگردد.اما اگر کوئل دوبل کاملا بسوزد جرقه به سر شمع ها ارسال نمی شود و موتور اصلا روشن نمی شود.
ترموستات وسیله ای برای کنترل درجه حرارت موتور اتومبیل استفاده می شود که به صورت خودکار گرمای موتور را در حد متعادل حدود 85 درجه حفظ می کند.
برای عملکرد درست موتور باید دمای آن در قسمت معینی حفظ شود سرد بودن موتور باعث می شود غلظت روغن بالا برود و روانکاوی قطعات به خوبی صورت نگیرد و گرم شدن بیش از اندازه و زیاد هم سبب می گردد که روغن بسیار رقیق و خاصیت روان کنندگی خود را از دست بدهد، با توجه به این نیاز ها و ضرورت ها، دمای موتور در حد 85 درجه سانتیگراد حفظ می شود.
ترموستات در اصل برای این نصب می شود که هنگام صبح به موتور کمک کند تا زود گرم شود. موتور جوری طراحی شده که در دمای کار ایده آل خود عمل می کند. توجه داشته باشید که اکثر فرسایش موتور هنگامی به وجود می آید که موتور سرد باشد، یک موتور سالم زمانی که گرم می شود فرسایش کمی دارد.
بنابراین ترموستات این اجازه را به موتور می دهد که در سریعترین زمان ممکن گرم گردد و به همین جهت به دمای کاری مطلوب و از قبل طراحی شده برسد.
مردم فکر می کنند توموستات باعث می شود موتور خنک تر عمل کند و این کار را انجام نمی دهند و سیستم خنک کننده و فشار روی موتور عوامل مشخص کننده در میزان داغ شدن موتور هستند و باز شدن کامل ترموستات یکی از عملکردهای سیستم خنک کننده برای انتقال حرارت می باشد.
بسیاری از موتورها تحت شرایط معمولی کمی بالاتر از حداقل دمای باز شدن ترموستات کار می کنند. در موارد سخت کار کردن موتورها در دمای باز شدن کامل ، ترموستات یا بالاتر از این دما، شروع به کار می کنند و به همین علت در شرایط رانندگی پر فشار، دمای باز شدن ترموستات یک موضوع کاملا بی ربط محسوب می شود.
طریقه کار ترموستات در خودرو
اول که موتور سرد باشد ترموستات مسیر وارد شدن آب به رادیاتور را می بندد بنابراین آبی که برای گردش در دور سیلندر استفاده می شود فقط همان مسیر بسته موتور را طی می کند و وارد رادیاتور نمی شود تا اینکه گرمای آن به دمای مشخص شده در ترموستات برسد.
در این زمان گرمای موجود باعث فعال شدن ترموستات می شود و جیوه ای که درون آن قرار دارد منبسط و مسیر وارد شدن آب به رادیاتور را باز می کند تا درجه حرارت بیشتر از این بالا نرود و با پایین آمدن دما مجددا ترموستات بسته می شود و همین مسیر تکرار می شود تا درجه حرارت موتور در حد مطلوب باقی بماند. ترموستات یک وسیله مکانیکی هوشمند می باشد که کار یک شیر قطع و وصل خودکار انجام می دهد.
استفاده از ترموستات در بخاری خودرو
وجود ترموستات در بخاری خودرو باعث می شود مقدار آبی که باید برای خنک شدن به رادیاتور برود به درون مبدل حرارتی بخاری ماشین می رود و از گرمای آن برای گرم کردن محیط داخل ماشین استفاده می شود.
زمانی که یک موتور سرد روشن می شود با کارکرد حداکثر خود کار نمی کند و این بخاطر تقطیر شدن سوخت روی دیوار سیلندر تبادل حرارت زیاد، اتاق احتراق، ویسکوزیته یا گران روی زیاد است که روغن برای کم کردن این تاخیر حرارتی، یک دستگاه تنظیم حرارتی را در سیستم سرد کننده قرار می دهند.
این دماسنج که میان مجرای خروجی آب از موتور و رادیاتور وجود دارد در زمانی که موتور گرم می شود مانع از جریان مایع سرد کننده از موتور به رادیاتور می شود و در این زمان به وسیله پمپ داخل موتور می شود.
یک دستگاه تنظیم حرارت مجهز به دریچه ای است که در زیر قسمت آن شامل قطعه های فلزی است که در آن ماده فراری مانند اتر پر شده که خیلی سریع و بدون توقف هنگام گرم شدن در اثر انبساط دریچه باز می گردد و باعث جریان پیدا کردن آب می شود و در زمان کار با سرعت بالا جریان مایع در سرد کننده، امکان دارد ایجاد ارتعاش دستگاه تنظیم حرارتی شود که این روند باعث کم شدن کار آن می شود .
سیستم تنظیم کننده دما یک حذف کننده ارتعاش را دارا می باشد که مانند قطعه کلاهی شکل در قسمت زیر دریچه قرار گرفته است. محدود بودن جریان در بین قطعات فلزی و انتهای دریچه ملزم وجود حذف کننده ارتعاش است حتی زمانی که دستگاه تنظیم کاملا باز شد باز هم مقداری از آب موجود در موتور بدون وارد شدن به رادیاتور به وسیله پمپ دوباره به موتور بر میگردد اگر تمام آب رادیاتور عبور کند تبادل حرارتی انجام می شود.
بنابراین زمانی که برای بالابردن کارکرد احتیاج باشد مثلا در موتورهایی با تراک خیلی بالا باید حرارت را به خوبی حذف کرد تا از آتش گرفتن خود به خودی جلوگیری شود. موتور و دستگاه تنظیم حرارت به گونه ای طراحی می شوند که همه آب ضمن گردش از قسمت های مختلف از جدیدترین ترموستات دارای یک گوی از جنس پلاستیک سخت می باشد که می تواند عیب های دستگاه قبلی را برطرف کند.
اگر سیستم خنک کننده موتور همیشه تمیز و درجه حرارت موتور در حد عادی باشد ترموستات سالیان سال عمر می کند اگر چه ترموستات از نظر ثابت نگه داشتن درجه حرارت نقش بسیار مهمی دارد اما در صورت گیر کردن باعث کاهش یا افزایش حرارت موتور می شود.
هنگام که ترموستات در موقعیت باز گیر کند، موتور در فصل زمستان به درجه حرارت موثر خود نمی رسد از طرف دیگر ترموستات در حالت بسته، گیر می کند یا در درجه حرارت بالا، مجاز قرار داشته باشد گرمای موتور افزایش پیدا می کند و آب سیستم خنک کننده شروع به جوشیدن می کند.
درجه ترموستات در کارخانه سازنده تنظیم می شود و در صورت بروز نقص غیر قابل تنظیم می شود مثلا اگر درجه باز شدن ترموستات 82 درجه سانتی گراد باشد ولی در 71 درجه سانتی گراد باز شود یعنی اینکه ترموستات از تنظیم خارج شده است. اگر ترموستات در درجه حرارت پایین تر از حد معمول مجاز باز شود موتور در وضعیت خیلی سرد کار می کند و موتور سرد دارای عیب های زیاد است.
معایب موتور سرد:
مصرف سوخت بالا می رود
غلظت روغن کم می شود و مصرف روغن از حد معمول زیادتر می شود.
سائیدگی سیلندر و رینگ ها پیستون زیاد می شود
با تشکیل اسید و تراکم رطوبت زیاد روغن را آلوده می کند و باعث سایش قطعات فلزی می شود.
زمانی که ترموستات در درجه حرارت، زیادتر از حد مجاز تنظیم گردد با دلیل نقص باز بودن درجه حرارت به صورت ناگهانی و اتفاقی افزایش پیدا می کند اگر درجه حرارت زیاد کار کند باعث جوش آمدن آب دستگاه خنک کننده می شود.
جوش آمدن آب اول در فشار کم و در ورودی پمپ آب اتفاق می افتد در چنین حالتی مسیر آب در اثر بخار مسدود یا قفل بخار در دستگاه خنک کننده موتور به جود می آید. قطعات فلزی موتور قابلیت تحمل گرما در دمای 138 تا 149 درجه سانتی گراد را دارد در این دما روغن موتور شروع به شل شدن می کند و در حالت به جوش آمدن، دمای حرارت موتور به 371 تا 482 درجه سانتی گراد می رود این مقدار درجه حرارت سبب می شود سوپاپ های دود و کاسه نمدها را از وضعیت خود خارج کند یا اینکه آنها را می سوزاند.
در این شرایط انفجار رخ می دهد و روغن سوزی اتفاق می افتد و گیر پاژ و خرابی کامل موتور دور از انتظار نیست به همین دلیل ترموستات را طراحی و ساخت کردند. شرایط یک ترموستات سالم:
در محدوده درجه حرارت تنظیم شده شروع به باز شدن می کند
در درجه حرارت تنظیم شده کاملا باز می شود
حداکثر مقدار آب سیستم خنک کننده از طریق آن به رادیاتور جریان پیدا می کند
پس از بسته شدن جریان آب رادیاتور بیشتر از مقدا مجاز نباشد
این نوع ترموستات با استفاده از فرمان حسگر حرارتی توسط یک رابطه مکانیکی به میکروسوئیچ باعث قطع و وصل مدار الکتریکی می شود این نوع ترموستات دارای عمری طولانی است. ترموستات های الکترومکانیکی شامل دو مدل حسگر دما می باشد که یک نوع طبق اصل انبساط مایع کار می کند.
این نوع سیستم حرارتیdiastat نامیده می شود و نام آن ترموستات مویین است که اجزاء آن شامل سنسور یا حسگر، لوله مویین و دیافراگم است. زمانی که دمای سنسور بالا برود مایع از راه لوله مویین به داخل دیافراگم رفته و انبساط ایجاد می کند به وسیله این انبساط کاری کلید فنری شروع به کار می کند و مدار باز کننده را می بندد. نوع دیگر انبساط فلز که توسط ترموستات بایمال نامیده می شود به طور مستقیم با انبساط فلز کلید فنری شروع به کار می کند.
ترموستات فانوسی و ترموستات مومی
در قدیم از ترموستات فانوسی مورد استفاده قرار می گرفت در داخل الکل قرار داشت و زمانی که الکل گرم میشد انبساط پیدا می کرد اما در ترموستات مومی کپسول وجود دارد که درون آن موم یا پودری از کریستال های مخصوص است که در اثر بالا رفتن درجه حرارت انبساط پیدا می کند و پیستون متصل را حرکت می دهد و دریچه ترموستات را باز می کند و هنگامی که درجه حرارت و دمای موتور پایین آمد، آب سرد ناشی از آن موم یا کریستال ها را منقبض می کند و فنر ترموستات دریچه را می بندد.
جمع بندی :
ترموستات وسیله حرارت سنجی است که برای کنترل جریان آب دستگاه خنک کننده در درجه حرارت معین کاربرد دارد و عملکرد موتور به طور مستقیم به درجه حرارت موثر آن بستگی دارد. استفاده از دستگاهی که بتواند درجه حرارت را در زمستان حفظ کند بسیار مهم و حائز اهمیت است.
این وسیله در زمانی که موتور سرد است از مسیر آب داخل موتور به رادیاتور جلوگیری می کند و بالعکس زمانی که موتور گرم می شود ترموستات باز می شود و حداکثر جریان آب برای خنک شذن از موتور به سمت رادیاتور را فراهم می کند.
آخرین دیدگاهها